Peygambere Saygı Makamı

Cadde Sokak İstanbul – 22 Osmanlı Devleti’nde devlet terbiyesi bu yüzyılda pek çok devlette olmayan bir disiplin ve başarıyı da beraberinde getirmiştir. Ancak devlet geleneğine olan bağlılık pek çok devlette olduğu gibi Osmanlı’da da azalmış ve zamanla devletin yıkılışı olarak hezimetle sonlanmıştır. Osmanlı Devlet geleneğinde sorumluluk ve makamlar gelişi güzel verilmediği gibi dine olan hürmetin […]

İstanbul’un Güldüren Yüzü

Cadde Sokak İstanbul – 21 Metropol şehirlerin en büyük sıkıntısı kalabalık ve bu kalabalıkta yaşayan insanların mutsuzluklarıdır. Sabah evden çıkıp okula, işe, gezmeye her nereye olursa olsun yola çıktığımızda gülen yüzlere hep hasret kalırız. Tabi dönüp kendimize de bakmalıyız, biz ne kadar güler yüzlüyüz ? Hayal edin ki metrobüse binmişsiniz yanınıza ünlü bir komedyen binmiş […]

Osmanlı’nın APS’si

Cadde Sokak İstanbul – 20 Günümüzde teknolojinin geldiği aşamayla haberleşme saniyelik zaman dilimlerine sığar hale geldi. Geçmişte bir mektubun ulaştırılması için çekilen zahmetler göz önüne alınınca bugün dünya avucumuzun içinde olmasına rağmen daha üşengeç bir haldeyiz dersek yanılmayız.Yüz yıllar öncesinde meydana gelen bir takım olaylar bazı meslek gruplarının ve yarışmaların da ortaya çıkışına sahne olmuştur. […]

Fodla Yer Misiniz?

Cadde Sokak İstanbul – 19 Fatih ilçesinde sur içi muhitte eski yapıların varlığı sokak ve caddelere verilen isimleri de birebir etkiliyor. Başlıkta okuduğunuz gibi “Fodla yer misiniz?”  Sokak tabelasını görür görmez anlamı hakkında merak uyandıran bir söylem geliyor insanın aklına. Bu sorunun cevabı; “Artık istesek de yiyemeyiz.” Çünkü bakın “Fodla” ne demek ? Eskiden imâretlerde fakirlere, medreselerde […]

İlginç Lakaplı Devlet Adamı

Cadde Sokak İstanbul – 18 Sur içinde binlerce sokaktan birisi de bir devlet adamının lakabıyla anılır. Bugünkü devlet disiplininde Adalet Bakanlığı’na tekabül eden bir makama yükselen Abdüllatif Efendi’nin sesinin güzel olması ve şiire olan merakından dolayı bir lakapla anılacak kadar hafızalara kazınması gerçekten ilgi çekicidir. Kazasker Abdüllatif Efendi’nin lakabı Tuti’dir. Osmanlı Türkçe’sinde tuti papağan demektir. Kazasker […]

Bir İsim Üç Anlam

Cadde Sokak İstanbul – 17 İstanbul sur içi cadde sokaklarından birisini daha inceliyoruz. Bu kez sokak ismi 3 farklı çağrışım yapabilir. Özellikle ilk akla gelen bir tiyatro eseridir. Silistre deyince pek çoğumuz Namık Kemal’in tiyatrosunu hatırlar. İlk olarak bu eseri tanıyıp sonra hangi çağrışımları yaptığına bakalım. VATAN YAHUT SİLİSTRE Namık Kemal’in 1872 yılı sonlarına doğru, Gelibolu’da […]

Bir Fransız’ın Gözünden Türkler

Cadde Sokak İstanbul – 16 Yirminci yüzyılın başlarında batı dünyasından uzaklaştırılan, yalnızlaştırılan ve horlanan Osmanlı Devleti’ni, yazı ve eylemleriyle destekleyen iki Fransız aydını ortaya çıktı. Piyer Loti ve Klod Farer adlarındaki bu aydınlar haliyle Türk kamuoyunun da sempatisini toplamışlardı. Pierre Loti (1850-1923) ve Claude Farrère (1876-1957) şeklinde gerçek yazımları olmasına rağmen (Türkçenin en önemli ama günümüzde maalesef uygulanmayan kaidelerinden […]

Kırk Yıllık Kani Olur Mu Yanni?

Cadde Sokak İstanbul – 15 İstanbul’da cadde ve sokak isimlerine baktığınızda elbette gördüğünüz çeşitliliği pek çok yerde görmek mümkün olmayabilir. Sokak ve cadde isimlerinin hikayelerini incelerken aslında dilimize yerleşen bazı söz ve söylemlerin de nerelerden geldiğini keşfediyoruz. Mesela şimdi okuyacağınız renkli birkişiliğe sahip Kani Paşa’nın hayatı da oldukça ilginç ve artık atasözü olan bir söyleme sahiptir. […]

Hakimin Caddesi Olur da Yardımcısının Sokağı Olmaz mı?

Cadde Sokak İstanbul – 14 Suriçi sokak ve caddelerini incelemeye başladığımız ilk cadde ismi Müstantik Caddesi’ydi. Sorgu hakimi anlamına gelen müstantik kelimesini hakimden adını alan cadde yazısıyla özetlemiştik. Bu yazımız hakimlere yardımcı olan naibler hakkında olacak. Naib, lügatte kelime olarak vekil anlamına gelmektedir. Kadıların (hakimlerin) yargı görevini yerine getirirken yardımına başvurdukları görevlilerin başında naibler yer almaktadır. Naibler, […]

Lale Devri’nin Markası; Nakkaş Levni

Cadde Sokak İstanbul – 13   Nakkaş Levni pek çok sanatkarın yakından tanıdığı bir isimdir. Bugün İstanbul Fatih’te küçük bir sokağa adı verilse de bıraktığı büyük eserleri onu ölümsüzleştirdi. Batılılaşma hareketlerinin başladığı Lale Devri’nde (1718-1730) toplumsal hayat ve kültürel hayatın yanı sıra minyatür sanatı da yeniden canlanıp gelişme gösterir. Bu gelişmede sanata düşkünlüğü ile bilinen, kendisi de […]