Suriçi Konakları-31 İstanbul’da buram buram tarih kokan sokakları tarihi yarımadayı sakin sakin gezdikçe keşfedebilirsiniz. Bu sokakların İstanbul’un hafızası olduğunu da orayı tanıdıkça fark edersiniz. Ancak bazı tarihi sokaklar dokusuna aykırı olarak restore edildiği için üzücü şekilde doğallığını yitiriyor. Topkapı Sarayı ve Ayasofya arasında yer alan Soğukçeşme Sokak bu duruma direnmeye çalışan ender sokaklardan birisidir. Sokağın bu özelliği Topkapı Sarayı, Ayasofya ve Gülhane Parkı üçgeninde yer almasından kaynaklanmaktadır.
İSTANBUL’UN HAFIZASI
Bugünlerde butik otel şeklinde özel işletmeye bağlı olarak kullanılan konaklar pek çoğu yanıp yıkılsa da yeniden yapılarak ayağa kaldırılmış durumdalar. Bu konaklar arasında bir tanesi var ki kitaplık olarak İstanbul’a kazandırılan nadide bir mekan; Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kitaplığı. Kütüphane, 28 yıldır İstanbullulara hizmet veriyor. En eski eserin 1541 yılına ait olduğu bu kütüphanede 500’ü nadir olmak üzere 14 binden fazla eser bulunuyor. İstanbul’a dair eser ve görsel malzemelerin bulunduğu kütüphane, edebiyat ile şehircilik alanındaki kitap ve dergilerle de Türkiye’nin en zengin koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapıyor.
BİR CUMHURBAŞKANI DOĞDU
Sıra sıra konakların yer aldığı bu güzel İstanbul sokağının bir özelliği daha var. Konakların olduğu sokak hakkında edinilen bilgiye göre Topkapı Sarayı surlarına yaslanmış vaziyette 12 ev ve bir sarnıcın olduğu bu sokak 1800 lü yıllarda şekillenmeye başlar ve devlet ricali burada otururken hanedanın Dolmabahçe Sarayı’na taşınmasıyla İstanbul’un orta halli ailelerinin ikametgahı halini almıştır. İşte bu konaklardan birinde de 1903 yılında Türkiye Cumhuriyeti 6. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk doğmuştur. Fahri Korutürk 6 Nisan 1973 – 6 Nisan 1980 arasında görev yapmıştır.
ÇELİK GÜLERSOY KİMDİR?
Peki tüm bu tarihi olduğu gibi yansıtmasına imkan olmasa da elinden gelenin fazlasını yapmaya çalışan ve hala hatıralarıyla burada yaşayan Çelik Gülersoy kimdir? Şair ve yazar (D. 23 Eylül 1930, Çölemerik / Hakkari – Ö. 6 Temmuz 2003, İstanbul). İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1958) mezunudur. Öğrenciliği sırasında çalışmaya başladığı (1947) Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun bir süre hukuk danışmanlığını (1961) ve 1965’ten itibaren genel müdürlüğünü yaptı. Yönettiği kurumun gösterdiği kültür, sanat ve turizm alanındaki etkinlikleriyle tanındı. İstanbul’daki birçok eski ve tarihi yapıyı yıkılmaktan kurtardı, İstanbul Kitaplığını kurdu. 1967 yılında, İstanbul yollarına Türkiye’de ilk kez trak yön levhalarının konulması çalışmasını gerçekleştirdi. Kültür Bakanlığının 2000 yılı
Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne değer görüldü.
“Ahmet Hamdi Tanpınar’ın çok kullandığı bîr ifadeyle, ‘onun bir masalı vardır’, ve eskilerin tabiriyle ‘fena ’l-İstanbul’ olmuş bir çeşit mistiktir Çelik Gülersoy; yaptıklarını ister mimar gözüyle bakıp beğenmeyin, ister restoratör gözüyle bakıp kıyasıya eleştirin, ister bir çevreci olarak binbir kusur bulun… “Haklı olabilirsiniz, ama, onun, birtakım mekânları zamanın elinden ve kurtların pençesinden çekip aldığını ve belki garibanların giremediği, ama başka türlü ayakta kalması mümkün olmayan, en azından çiçekleriyle, temiz ve bakımlı görünüşleriyle göz zevkimizi okşayan, betonarme kaosunun ortasında biraz nefes alabildiğimiz ‘postmodern güzellikler’ dönüştürdüğünü inkar edemezsiniz. Ben kendi hesabıma o çocuğa büyük saygı duyuyorum.
“Ah, o içimizdeki çocuk!” (Beşir Ayvazoğlu)
Meraklısına not: Soğukçeşme Sokak adını sokağın alt tarafında bulunan sarnıcın duvarına monte edilerek 1800 lü yılların başında yapılan çeşmeden almaktadır.
Kaynak:
http://www.biyografya.com/biyografi/242
https://www.cnnturk.com/yasam/istanbulun-hafizasi-bu-kutuphanede?page=1