Orhan Kemal İl Halk Kütüphanesi’nin bulunduğu bina; Osmanlı döneminde 1470–1475 yılları arasında para basmak amacıyla Darphane-i Amire olarak inşa ettirilmiştir. Yapıldığı devrin sivil mimarisinin en güzel eserlerinden biri olan bu bina çeşitli yangın ve depremlerle harap olmuştur. 1707 yılında Sultan III. Ahmed’ in başkadını Ümmetullah Hatun tarafından sebil, çeşme ve mektep ilavesiyle yeniden “Simkeşhane-i Amire” olarak inşa ettirilmiştir. Binanın avlusunda Bizans Teodos takının kalıntıları vardır. 1958 yılında Beyazıt-Aksaray yolunun genişletilmesi sırasında Simkeşhane binasının giriş cephesi olan kuzey kanadı yıktırılmıştır. İşlevlerini yerine getiremeyen bina, bakımsızlık yüzünden harap hale gelmiş ve uzun süre kullanılmamıştır.
Orhan Kemal İl Halk Kütüphanesi
Daha önce Fatih Millet Kütüphanesi binasında bulunan İstanbul İl Halk Kütüphanesi 16.11.1981 tarihinde Simkeşhane Binasına taşınarak burada hizmete başlamıştır. 11 Aralık 2001 tarihinde Kültür Bakanlığı onayı ile kütüphaneye yazar Orhan Kemal’in adı verilmiştir.
Restorasyonuna 1964’lü yıllarda Kurucusu’nun Prof. Dr. Bedii Nuri Şehsuvaroğlu olduğu “İstanbul Şehir Kütüphanesini Kurma ve Yaşatma Derneği” tarafından başlanılmış daha sonra Kültür Bakanlığı’nın da katkılarıile 1976 yılında tamamlanmıştır.
Çalışma saatleri: Resmi tatiller hariç haftanın her günü 08:30 – 22:00 saatleri arasındadır.
Kütüphaneye ismi verilen Orhan Kemal kimdir?
Orhan Kemal asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan gerçekçi Türk romancısı ve oyun yazarıdır.Orhan Kemal, milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey ile ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım’ın oğludur. 15 Eylül 1914’te Adana’nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi. Babası siyasal nedenlerle 1931’de Suriye’ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye’de bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı. Bir yıl sonra tek başına Türkiye’ye dönerek Adana’da çırçır fabrikalarında işçilik ve katiplik yaptı. Bu yıllardaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat vermiştir. 1937’de çırçır fabrikasında (Milli Mensucat) bir işçi olan Nuriye ile evlendi. Bir yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu.
1938’de Niğde’de askerliğini yaparken “Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak”, “yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik” suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkum edildi. 1940’ta, Bursa Cezaevi’nde tanıştığı Nazım Hikmet’in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal’i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.
İlk öykülerini Orhan Raşit takma adıyla yayımladı. İlk kez 1943’te İkdam Gazetesi’nde “Asma Çubuğu” öyküsünde Orhan Kemal adını kullandı.
1943’te tahliye olunca Adana’ya döndü. Amelelik ve hamallık gibi işlerde çalıştı. 1944’te doğan oğluna Nazım adını verdi. 1949’da üçüncü çocuğu Kemali’nin doğumundan sonra, 1950’de ailesiyle İstanbul’a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi. 1957’de dördüncü çocuğu Işık doğdu.
1958’de Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Kardeş Payı adlı öyküsü ile aldı.1966’da “hücre çalışması ve komünizm propagandası” yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı. “Suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı” yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.1967’de 72. Koğuş oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından en iyi oyun yazarı seçildi. 1969’da Türk Dil Kurumu Ödülü’nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Önce Ekmek adlı kitabı ile aldı.Bulgar Yazarlar Birliği’nin çağrısı üzerine gittiği Sofya’da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970’te öldü.Anısını yaşatmak için İstanbul’da Orhan Kemal Müzesi açıldı.1972’den bu yana adına bir roman yarışması (Orhan Kemal Roman Armağanı) düzenlenmektedir.