GAMZEM KAYBOLDU

Her geçen gün farklı farklı insanlarla karşılaşıyor ve tedavi yaparken bir yandan da gözlem yapma imkanımız oluyor. Yıllarca bu mesleği yapmış ve hala da yapmakta olan Diş hekimi İsmail Bulut beyin bir sözü geldi hatrıma yazıya başlarken. Öğrenciyken de yanına gittiğim de şöyle derdi: ” Bizler diş hekimi olarak aslında hem hekimiz, hem tüccarız hem de en önemlisi bir tiyatro oyuncusuyuz.” Öğrenciyken ne demek istediğini tam anlamazdım ancak şu kısacık 7 yıllık meslek hayatımda gözlemlediğim kadarıyla bu sözü daha iyi anlayabiliyorum. Nasıl mı dersiniz? İsterseniz şimdi anlatacaklarımı okuyun.

Yine normal akışında olan günlerden biriydi. 5 yıllık bir danışanım eşini getirmişti, muayene edip ihtiyaç varsa tedavilerini yapayım diye. Kısa bir hasbihalden sonra çok korkan yani tam diş hekimi fobisi tanımlarına uyan hanımefendiyi muayene edip dolgu yapmak gerektiğini karar verdim. Rızasını alarak motivasyonunu da yüksek tutarak üst çenesinde büyük azı dişlerinden birisine dolgu yapmaya başladık. Evet sık sık aldığı molalarla tedavimizin süresini uzatsak da sonuca ulaşmak her diş hekimini mutlu ettiği gibi beni de ziyadesiyle sevindirdi.

Bir sonraki randevusunu bir hafta arayla almak isteyen danışanım klinikten mutlu bir şekilde ayrılırken kendi tabiriyle beyaz dolgu yaptığımız için de motive olmuştu. Buraya kadar her şey yolunda. Bir hafta sonra randevusuna gelen danışanım kontrol sırasında ağrınız oldu mu? Hassasiyetiniz var mı diye sorduğumda sorumun içeriğine bile bakmadan şikayetim var dedi. Tekrar irdeleyerek sordum ağrı mı duydunuz hassasiyet mi hissettiniz diye. Hayır cevabını alınca ne diyeceğini merak etmeye başladım. Ne demesini beklersiniz böyle bir durumda çene eklemim ağrıdı biraz yükseklik var vb ama cevap oldukça ilginçti: Şikayetim var doktor bey, gamzem kayboldu”. Bir an duraksadım hanımefendi nasıl oldu anlayamadım dedim. Gamzem kayboldu doktor bey normalde benım yanaklarımda gamze vardır. Hatta herkes beni gamzelerimle tanır beni böyle bilirler çok güzel gamzelerim vardı ancak şimdi biri kayboldu ve sizin yüzünüzden dedi. İlk tepkim biraz şaşkınlıkla birlikte elbette olabilir bir muayene edelim dedim. Artık dolguyu bırakmış gamze neden kayboldu onu aramaya başlamıştım. Ağız içi muayenede dişle ilgili bir sorundan kaynaklanmadığını anlayınca fakültede bizi yetiştiren hocalarımdan birisinin sözü aklıma geldi. Derdi ki “Hastanızı muayene ederken eldivenle ağız içi muayenesi yaptığınız gibi ağız dışı yüz dokularının da dokunarak muayenesini yapın bazen çözüm ayrıntıda gizlenmiştir.” Bu sözün rehberliğiyle hastanın yanak bölgesini simetrik olarak muayene edince sıkıntısını keşfetmiştim. Sorun şuydu biz işlem yaparken dolgu ıslanmasın diye asistanım yanağı ekarte etmişti ve pamuk tamponlar koymustum yanak içi bölgeye. Ağız içinde her noktadan sıvı akışı mümkün olduğu için biz tedavi sırasında farkında olmadan yanak çinde bulunan bir tükürük kanalına baskı yapıp tükürüğün birikmesine ve kanal ağzının tıkanarak sıvının birikmesine sebep olmuştuk. Danışanıma tavsiyem “canının çok çektiği aklına geldiğinde ağzının sulandığı yiyecek ya da her hangi bir içeceği düşün” olmuştu. Danışanım iki gün sonra geldiğinde “Gamzem geri geldi” dedi.

Aslında farkında olmadığımız ama şartlandığımız o kadar çok durumlar var ki. Bizim üzerimize yapışmış ve olmadığında dünyamızı kararttığını düşündüğümüz şeyler. Ne olabilir diye düşününce pek çok ön yargımızın da bunların arasında olduğunu görebiliyoruz. Örneğin son izlediğim bir deney videosu bu önyargılarımızı farketmemde çok yardımcı oldu. Belki pek çoklarımız bu sosyal deneyi görmüş izlemiştir. Deneyde bir bisikletin gidonuyla tekeri arasına çark koymuşlardı ve gidon sağa dönünce tekerler sola, gidon sola dönünce tekerler sağa gönüyordu. Yani ters bisiklet deneyi* . Ama inanılır gibi değil bisikleti sürmek isteyince denek asla başarılı olamıyordu. Buradan şu sonuca varmıştı bisiklet sürmek bir öğrenildi mi? Asla unutulmazdı ama bisikletin düzeneğini değiştirince bu da alt üst oluyordu. Ters bisiklet deneyi aslında bizim şartlanmalarımızı sorgulamamız için bir dönüm noktası oluyor. Denek tam 8 ay uğraşıp ters bisikleti sürmeyi başarıyor sonra etrafında bunu başarabilecek kim var diye sorgularken 3 yaşında ki oğlu aklına geliyor ve hemen ona denemesı için küçük bir ters bisiklet hazırlatıyor. Ve şaşılası gerçek ortaya çıkıyor 3 yaşındaki çocuk tam 2 haftada ters bisikleti sürmeyi başarıyor. Buradan şunu da rahatça anlayabiliyoruz ki taze zihinler kesinlikle her hangi bir baskı altında kalmadan daha kısa sürede yeni öğrenimlere açıklar oysa 30 – 40 senelik zihinlerimizd ene önyargılar biriktirmiş oluyoruz ki şartlanmalarımızdan kurtulmamız neredeyse seneyi buluyor. Sonra aynı kişi bu kez düz bisiklet kullanmayı deniyor ancak bu kez de onu gerçekleştiremiyor. Şaşırtıcı olan şey ise şu: ( ayda ters bisikleti sürmeyi öğrenen kişi sadece 20 dakikada eski düz bisiklet kullanmayı tekrar hatırlıyor refleks olarak.

Özetle demek istediğim şu ki lütfen çocuklarımız yanında ya da toplumsal ortak alanları paylaştığımız ortamlarda kişilerin hayata genel bakışlarını etkileyecek olumsuz hatıralarımızı canlandırmayalım kimse de hayata yönelik olumsuz genellemelerin bilinç altına depolayacağı olumsuz durumlara sebep olmayalım. Kelimelerle anlatmaya çalıştığım bu durumu şu kısa video size özetleyecektir. Children See , Children Do *

* https://www.youtube.com/watch?v=uttWsi1DxjQ

* * https://www.youtube.com/watch?v=PkYfJv7Wmgg