Cadde Sokak İstanbul – 22 Osmanlı Devleti’nde devlet terbiyesi bu yüzyılda pek çok devlette olmayan bir disiplin ve başarıyı da beraberinde getirmiştir. Ancak devlet geleneğine olan bağlılık pek çok devlette olduğu gibi Osmanlı’da da azalmış ve zamanla devletin yıkılışı olarak hezimetle sonlanmıştır. Osmanlı Devlet geleneğinde sorumluluk ve makamlar gelişi güzel verilmediği gibi dine olan hürmetin […]
Cadde Sokak İstanbul – 21 Metropol şehirlerin en büyük sıkıntısı kalabalık ve bu kalabalıkta yaşayan insanların mutsuzluklarıdır. Sabah evden çıkıp okula, işe, gezmeye her nereye olursa olsun yola çıktığımızda gülen yüzlere hep hasret kalırız. Tabi dönüp kendimize de bakmalıyız, biz ne kadar güler yüzlüyüz ? Hayal edin ki metrobüse binmişsiniz yanınıza ünlü bir komedyen binmiş […]
Cadde Sokak İstanbul – 19 Fatih ilçesinde sur içi muhitte eski yapıların varlığı sokak ve caddelere verilen isimleri de birebir etkiliyor. Başlıkta okuduğunuz gibi “Fodla yer misiniz?” Sokak tabelasını görür görmez anlamı hakkında merak uyandıran bir söylem geliyor insanın aklına. Bu sorunun cevabı; “Artık istesek de yiyemeyiz.” Çünkü bakın “Fodla” ne demek ? Eskiden imâretlerde fakirlere, medreselerde […]
Cadde Sokak İstanbul – 17 İstanbul sur içi cadde sokaklarından birisini daha inceliyoruz. Bu kez sokak ismi 3 farklı çağrışım yapabilir. Özellikle ilk akla gelen bir tiyatro eseridir. Silistre deyince pek çoğumuz Namık Kemal’in tiyatrosunu hatırlar. İlk olarak bu eseri tanıyıp sonra hangi çağrışımları yaptığına bakalım. VATAN YAHUT SİLİSTRE Namık Kemal’in 1872 yılı sonlarına doğru, Gelibolu’da […]
Cadde Sokak İstanbul – 16 Yirminci yüzyılın başlarında batı dünyasından uzaklaştırılan, yalnızlaştırılan ve horlanan Osmanlı Devleti’ni, yazı ve eylemleriyle destekleyen iki Fransız aydını ortaya çıktı. Piyer Loti ve Klod Farer adlarındaki bu aydınlar haliyle Türk kamuoyunun da sempatisini toplamışlardı. Pierre Loti (1850-1923) ve Claude Farrère (1876-1957) şeklinde gerçek yazımları olmasına rağmen (Türkçenin en önemli ama günümüzde maalesef uygulanmayan kaidelerinden […]
Cadde Sokak İstanbul – 15 İstanbul’da cadde ve sokak isimlerine baktığınızda elbette gördüğünüz çeşitliliği pek çok yerde görmek mümkün olmayabilir. Sokak ve cadde isimlerinin hikayelerini incelerken aslında dilimize yerleşen bazı söz ve söylemlerin de nerelerden geldiğini keşfediyoruz. Mesela şimdi okuyacağınız renkli birkişiliğe sahip Kani Paşa’nın hayatı da oldukça ilginç ve artık atasözü olan bir söyleme sahiptir. […]
Cadde Sokak İstanbul – 14 Suriçi sokak ve caddelerini incelemeye başladığımız ilk cadde ismi Müstantik Caddesi’ydi. Sorgu hakimi anlamına gelen müstantik kelimesini hakimden adını alan cadde yazısıyla özetlemiştik. Bu yazımız hakimlere yardımcı olan naibler hakkında olacak. Naib, lügatte kelime olarak vekil anlamına gelmektedir. Kadıların (hakimlerin) yargı görevini yerine getirirken yardımına başvurdukları görevlilerin başında naibler yer almaktadır. Naibler, […]
Cadde Sokak İstanbul – 13 Nakkaş Levni pek çok sanatkarın yakından tanıdığı bir isimdir. Bugün İstanbul Fatih’te küçük bir sokağa adı verilse de bıraktığı büyük eserleri onu ölümsüzleştirdi. Batılılaşma hareketlerinin başladığı Lale Devri’nde (1718-1730) toplumsal hayat ve kültürel hayatın yanı sıra minyatür sanatı da yeniden canlanıp gelişme gösterir. Bu gelişmede sanata düşkünlüğü ile bilinen, kendisi de […]
Cadde Sokak İstanbul – 12 İstanbul’un suriçi ilçesi Fatih’te alışık olmadığımız isimlerde cadde ve sokakları incelemeye devam ediyoruz. Bu kez sokağımızın adı; tirendaz. Kökeni farsça olan tir, ok anlamına gelir. Tirendaz ok atan kişi anlamına gelse de, halk dilinde becerikli, iş bitiren anlamında kullanılır. Okçuluk köklü kültürlerin çoğunda savaş sanatı olarak bilinse de aslında bir yaşam […]
Cadde Sokak İstanbul – 11 Perendebaz sokak Fatih Hırka-i Şerif Mahallesi’nde küçük bir sokak. Geçmişte bir meslek olup da şimdi kaybolduğunu bilenler vardır elbette. Perende Farsça kökenli bir kelimedir. Havada çark gibi dönerek atılan takla anlamına gelir. Perende (veya parende), vücut yan olarak aşağı eğilip, ellerin yere konulup, ayakların havaya kalkmasıyla vücudun çarpı şekli oluşturduğu yana doğru […]